Over de begroting 2017
Voorzitter,
In de aanbiedingstekst van de begroting 2017 formuleert u het zo, dat u met trots deze eerste digitale begroting aan ons en aan de Bloemendaalse inwoners presenteert. Wat de PvdA betreft is deze trots terecht. Onze welgemeende complimenten daarvoor.
Om verder maar meteen met de deur in huis te vallen: de PvdA zal vóór deze begroting stemmen. Niet alleen omdat deze technisch kloppend is. Dat zou ons reduceren tot een gortdroge boekhoudkundige benadering. Niets mis met boekhouden maar wij zitten hier nu eenmaal om te besturen. Eerdere jaren hebben wij tegen gestemd omdat de meerjaren doorkijk er bepaald niet florissant bij stond en – en dit was steeds een essentiële overweging – wij konden eerdere jaren niet constateren dat het college onze zorgen hierover met ons deelde. Zowel in raad als commissie hebben wij dit met regelmaat aangekaart.
Het lijkt nu alsof ons aanhoudend geluid hierover effect heeft. In de commissie Bestuur en Middelen van oktober hebben wij met de wethouder uitvoerig van gedachten gewisseld over de Nota Bloemendaal duurzaam financieel houdbaar. Deze nota ligt vandaag ter tafel. Misschien is dit in de Bloemendaalse geschiedenis wel een uniek document. Dat het college op deze wijze naar de raad komt is wat ons betreft een bestuurlijk juiste beslissing, die getuigt van een blik naar de toekomst. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat wij ook moeiteloos met alle voorstellen in de toekomst zullen instemmen. De moeilijke beslissingen staan ons nog te wachten in de loop van komend begrotingsjaar.
Maar voorzitter, de schuldenlast is er natuurlijk niet uit het “Ins Blaue Hinein” ontstaan. De slag om het gemeentehuis, waarin PvdA en Liberaal Bloemendaal zich volop hebben gemengd is genoegzaam bekend. Het voormalige gebouw van gemeentewerken aan de Brouwerskolkweg is nog niet verkocht. De huidige én de voormalige wethouder zijn immer optimistisch, maar ik ben benieuwd wie er op Bloemendaals niveau wil wonen met een rustiek uitzicht op een gemeentewerf. Wat als de opbrengst minder is dan beoogd? Met het gemeentehuis zelf zijn we ook nog niet helemaal klaar. Zo wordt aan deze raadszaal nog het een en ander gedaan om die wat gebruiksvriendelijker te maken. Dat had voorkomen moeten worden. Onze vraag: zijn er nog meer onvolkomenheden die opgelost zullen moeten worden?
Voorzitter, wat de nieuwe voorstellen betreft constateren wij met u dat deze noodzakelijk zijn. Graag wil ik beginnen met voorstel 7, de werkzaamheden aan de Meerweg in Bennebroek. Met de fracties van GroenLinks en D66 leggen wij de raad een motie voor die er uiteindelijk toe moet leiden dat de veiligheid voor de fietsers aanmerkelijk verbetert. Een sinds jaar en dag gekoesterde wens. De fractievoorzitter van GroenLinks zal de motie dan ook mede namens de PvdA fractie toelichten.
Een ander voorstel betreft extra investeringen in de ICT voorzieningen in lijn met het informatiebeleidsplan 2016-2020 Heemstede en Bloemendaal. Specifiek betreft het voorstel 2, maar 1 hoort daar natuurlijk ook bij. De noodzaak is wat de PvdA betreft zeker door u overtuigend naar voren gebracht, ook in de informatiebijeenkomst van afgelopen maandagavond. Wij blijven dit project echter met de nodige zorg volgen. Wij zouden immers niet de eerste overheid zijn die zich aan iets dergelijks vertilt. Ik kan me nog goed herinneren hoe we hier al in de vorige collegeperiode over hebben gesproken, tot op detailniveau. Ook toen werden de nodige zorgen geuit in de commissie. Op dit punt zou ik aan de wethouder dan ook willen vragen, op welke wijze hij ons de gelegenheid geeft de vinger aan de pols te houden. Ook de gemeente Heemstede is natuurlijk partner in deze.
Een ander nieuw voorstel, voorstel 3, betreft de uitbreiding van de formatie, zowel in de sector sociaal domein, ruimtelijke ontwikkelingen als op het gebied van beheer. Toen wij daarvan kennis namen moest ik meteen denken aan de bezuinigingen die jaren geleden zijn ingezet. Toen al hebben wij ons hardop afgevraagd of dit niet een kwestie is van “penny-wise / pound foolish”. Ik weet dat de druk om te bezuinigen aanzienlijk was, maar die druk kwam niet van de PvdA, nota bene een oppositiefractie. Het gaat – zoals u het formuleert – om niets minder dan dat er “op adequate wijze kan worden voldoen aan de diverse vragen waarvoor de organiusatie zich gesteld ziet”: je kunt dit ook kenschetsen als “dienstverlening die van een modern bestuur mag worden verwacht”. Onze vraag zou zijn: zijn we er nu met deze uitbreiding, waar zitten er nog knelpunten? Graag uw reactie hierop, want die is van belang als we over een jaar voor verdere keuzes staan.
Met instemming hebben wij kennis genomen van het voorstel 8, dat moet leiden tot een kwaliteitsverbetering van het cultuuronderwijs op basisscholen. Het daarvoor uit te trekken bedrag van 12.000 euro wordt op grond van een zogenaamde matchingsregeling verdubbeld door het Fonds voor Cultuurparticipatie. Vijf, mogelijk zes scholen voor primair onderwijs hebben blijkens een in juli gehouden inventarisatie te kennen gegeven voor deelname in aanmerking te willen komen. Dat is ongeveer 1/3 deel. Nou begrijp ik wel dat je als overheid bij de scholen cultuuronderwijs niet door de strot kunt duwen, maar de wat magere belangstelling stelt de PvdA toch wel teleur. Terecht stelt het college cultuureducatie in het onderwijs belangrijk te vinden. Als je daarmee wacht tot het vervolgonderwijs ben je veelal te laat. Graag zou de PvdA van de wethouder willen vernemen op welke wijze de inventarisatie is gebeurd en of hij mogelijkheden ziet de ontbrekende scholen alsnog te bewegen tot deelname.
Dan de brandweerzorg. Wij hebben natuurlijk te maken gehad met de brand in de Bos en Duinschool, die aanleiding is geweest voor uitvoerige evaluatie. Conclusies daaruit zijn een verbetering van de inzet en uitvoerig is ook gesproken over de beschikbaarheid van bluswater. Het klinkt uiteraard cynisch, maar je zou kunnen stellen dat het incident in ieder geval leerpunten heeft opgeleverd én verbeteracties. Aanhoudende aandacht is evenwel geboden wat de PvdA betreft. In de voorstellen (nummer 12, om precies te zijn) wordt verder een bedrag van 25.000 euro uitgetrokken voor het kwalitatief op orde brengen van de kwaliteit van de brandweerkazerne in Bennebroek. Ter zake is een rapport uitgebracht in opdracht van de Veiligheidsregio Kennemerland. Dit rapport is onmiskenbaar, maar leidt toch tot mijn vraag hoe dit past in het voornemen om deze kazerne in 2021 wellicht te verplaatsen. Staat dit voornemen op losse schroeven of wordt dit uitgesteld tot een later tijdstip?
Een laatste nieuw voorstel wat ik kort wil bespreken is voorstel 11, de oprichting van een monument voor de Joodse slachtoffers van de holocaust. Terecht en in pregnante bewoordingen stelt u onder meer: “De holocaustslachtoffers hebben geen graf…” De PvdA ondersteunt dit voorstel ten volle, en wil graag ook van deze gelegenheid gebruik maken om aan de Stichting Joods Monument en aan het Comité van aanbeveling zijn grote waardering en dank uit te spreken voor hun inspanningen om dit mogelijk te maken.
Tot zover de nieuwe voorstellen. Wij zien graag de reactie van het college tegemoet in hun beantwoording in eerste termijn.
Voorzitter, ik zag mijn collega’s in deze raad al steeds ongeruster kijken, omdat ik het – zoals ze het van mij gewend zijn – nog niet heb gehad over sociale woningbouw. Ik wil natuurlijk dolgraag hun ongerustheid wegnemen, door daar het volgende over te zeggen. Het college heeft zijn huiswerk gedaan door ons vorige week het rapport toe te sturen over mogelijke locaties en de daaruit voortvloeiende short-list, aangevuld met een aanvullend onderzoek over een bepaalde locatie. Natuurlijk zijn we daar content mee en zal de PvdA graag meewerken aan het vervolg, maar wij zijn altijd wat beducht voor beren op de weg. Een betekenisvol punt in de discussie wat steeds weer terugkeert is het essentieel verschil in visie op de invulling van de openbare ruimte tussen enerzijds met name de VVD en anderzijds de PvdA, waarbij ik in ieder geval ook het CDA noem. De VVD ziet de gemeente Bloemendaal het liefst als een soort van enclave binnen de Metropool Regio Amsterdam, vooral bedoeld voor kwalitatief hoogstaand leven en bouwen. We zien die visie terug in het naar onze mening toch wel aanwezige gemak waarmee ontwikkelaars bijna worden gestimuleerd om gebruik te maken van de mogelijkheid tot afkoop van de verplichting om een deel van het plan samen met de woningcorporatie aan te wenden voor sociale woningbouw. Wij zouden een veel actievere opstelling van het college voorstaan wat dit betreft. Ten onrechte wordt er een schijntegenstelling gecreëerd: een kwalitatieve woon- en leefomgeving versus het bouwen in de sociale huursector. Wij zouden zó graag willen dat het kennelijk bestaande dogma in concrete situaties wordt onderworpen aan de creativiteit van ontwikkelaars, de woningcorporaties, specialisten op het gebied van de ruimtelijke ordening, bouwkundigen, de commissie ruimtelijke kwaliteit. Laten we op die manier nou eens schijnbaar onmogelijk lijkende zaken benaderen, zoals bijvoorbeeld op het Landje van Van Riessen. Ook onze Bloemendaalse samenleving leeft meer op van uitdagingen, dan van het voortsjokken op gebaande paden en wegen.
Met waardering heeft mijn fractie kennis genomen van de progressie die er binnen de ambtelijke organisatie wordt geboekt op het gebied van de samenstelling van de raadsvoorstellen. Inspanningen op dit terrein zijn het resultaat van het project Huis van de Democratie, waaraan ook de PvdA-fractie destijds met enthousiasme heeft meegedaan. Met genoegen nemen wij telkens de merkbare resultaten maandelijks waar. Graag willen wij onze steun uitspreken voor het vervolg.
Mijn laatste opmerking betreft de vitaliteit van onze dorpskernen. Wij hebben grote waardering voor de reactie van het college op het project Vitaal Vogelenzang. Dit is prima opgepakt, onlangs hebben we hierover raadsbreed in kunnen stemmen met een projectplan en daarvoor in het raadsbesluit bij amendement enkele concrete stappen aangegeven. Dit betreft in dit concrete geval alleen Vogelenzang, maar de PvdA is van mening dat iedere dorpskern op zijn eigen manier krachtig genoeg is, mits je de inwoners maar in de gelegenheid stelt daaraan hun bijdrage te leveren en die bijdragen zo mogelijk te stimuleren. Daarbij gaat de PvdA er wel van uit dat de gemeente zijn verantwoordelijkheid neemt voor het behoud van maatschappelijke voorzieningen, zoals bibliotheek, gemeenteloket, welzijnsorganisaties, de gemeentelijke muziekschool, dorpshuizen zoals in Vogelenzang en Overveen.
Het is de echter vraag of de Bloemendaalse motor daar op termijn sterk genoeg voor is. Anders gezegd: is de schaal van Bloemendaal wel in staat om ook op termijn zijn taken naar behoren te vervullen. De PvdA beziet deze vraag in eerste instantie pragmatisch, niet dogmatisch zoals ik ook betoogd heb tijdens het werkbezoek van de Commissaris van de Koning. Wij zijn niet uit op een revolutie, maar bezien met instemming de zich ontwikkelende relatie met de gemeente Heemstede. Doorgaans ontwikkelt een dergelijke relatie zich organisch. De noodzaak dient zich in de bestuurlijke praktijk vanzelf aan; zie het onderwerp ICT. Maar wij vinden dat het geen kwaad kan ook af en toe naar de horizon te kijken. Wij pleiten voor een gefaseerde ontwikkeling, waarbij de eerste piketpaal wordt geslagen bij het zicht op een ambtelijke fusie. Wij nemen goed de tijd voor consolidatie in dit proces. Nadat dit stadium is bereikt is het tijd voor de volgende stap: wat ons betreft een onderzoek naar de bestuurlijke en politieke winst die er te maken is met een bestuurlijke fusie tussen beide gemeenten.
Net zoals bij de door de coalitie helaas zo grondig geamendeerde Nota Landgoederen geldt wat de PvdA betreft hierbij de stelling: behoud door ontwikkeling, want anders, voorzitter, is het op termijn “einde oefening” voor de gemeente Bloemendaal.
Onze dank tot slot aan de ambtelijke organisatie, die ons ook het afgelopen begrotingsjaar heeft voorzien van alles waardoor wij als raad in staat waren ons aandeel in het bestuur van deze gemeente te leveren.
Voorzitter, ik dank u wel.
